“Bu Tarihi Değer Korunmalı ve Kentin Kültürel Yaşamına Kazandırılmalıdır!”
Kültür ve Sanat Derneği Başkanı Filiz Aydın Yıldırım’dan Çarklı Değirmen Binası Üzerine Çarpıcı Uyarılar…
Bursa’nın Altıparmak ile Muradiye semtlerini birbirine bağlayan önemli bir cadde üzerinde yer alan tarihi Çarklı Değirmen binası, geçmişiyle kentin hafızasında derin izler bırakmış olmasına rağmen uzun süredir büyük bir ihmal ile karşı karşıya. 19. yüzyıla tarihlenen bu eşsiz yapının günümüzdeki metruk hali, yalnızca çevre sakinleri için değil, tüm şehrin kültürel kimliği için büyük bir tehdit oluşturuyor. Kültür ve Sanat Derneği Başkanı Filiz Aydın Yıldırım, bu değerli mirasın korunması ve halkın kullanımına sunulması gerektiğini vurguluyor.
Tarihi Bir Mirasın Çöküşü: Çarklı Değirmen’in Son Durumu
Çarklı Değirmen, uzun yıllar boyunca “un öğütme tesisi” olarak hizmet vermiş ve sonrasında Bursa’nın sosyal yaşamında önemli bir rol oynamıştır. Kentin önde gelen düğünlerine, cemiyetlerine ev sahipliği yapmış, ardından bir restoran olarak işletilmiş ve 2000’li yılların başlarında Dönence Kafe adıyla gençlerin buluşma noktası olmuştur. Ancak 16 Temmuz 2020’de çıkan yangın, bu yapının kaderini değiştirmiş ve yapının büyük kısmı kullanılamaz hale gelmiştir.
Yangının ardından herhangi bir restorasyon çalışması yapılmamış ve güvenlik önlemleri alınmamıştır. Bu durum, tarihi yapının hızla harabe haline gelmesine neden olmuştur. Çarklı Değirmen binasının, bugün terkedilmiş ve sahipsiz durumda olması, kent tarihine sahip çıkma sorumluluğundan uzak bir tabloyu gözler önüne sermektedir.
Güvenlik ve Toplum Sağlığı Tehdit Altında
Bugün boş ve terkedilmiş bir halde bulunan bu tarihi yapı, mahalle sakinlerinin ifadelerine göre güvenlik açısından ciddi bir tehlike arz etmektedir. Özellikle geceleri, alkol ve madde kullanan kişilerin uğrak noktası haline gelmiş durumda. Bu durum, yalnızca çevre sakinlerinin güvenliğini tehdit etmekle kalmıyor, aynı zamanda mahallenin sosyal yapısını da olumsuz etkiliyor.
Söz konusu binada, mahalle sakinlerinin iddialarına göre, yaklaşık iki yıl önce yaşanan bir yangında iki kişinin hayatını kaybettiği ileri sürülüyor. Bu trajik olay, yapıdaki güvenlik açıklarının ne denli ciddi olduğunu bir kez daha gözler önüne sermektedir.

Kültürel Değeri Koruma Zorunluluğu
Kültür ve Sanat Derneği Başkanı Filiz Aydın Yıldırım, Çarklı Değirmen binasının yalnızca bir güvenlik riski oluşturmakla kalmayıp, Bursa’nın kültürel kimliğini de tehdit ettiğine dikkat çekiyor. Yıldırım, “Bu tarihi yapı, Bursa’nın kültürel mirası açısından çok büyük bir değere sahiptir. Ancak mevcut durumu, şehrin tarihini yok saymak anlamına geliyor. Çarklı Değirmen’in korunması ve yeniden işlevsel hale getirilmesi, şehrin kültürel kimliği ve geleceği açısından hayati önem taşımaktadır” dedi.
Aydın Yıldırım, yapının yeniden kullanılabilir hale getirilmesi için atılacak somut adımların büyük bir öneme sahip olduğunu vurguluyor. Tarihi yapıların, yalnızca geçmişi koruyan yapılar değil, aynı zamanda bugünün ve geleceğin kültürel yaşamının inşa edileceği merkezler haline gelmesi gerektiğini belirtiyor.
Somut Adımlar ve Çözüm Önerileri
Filiz Aydın Yıldırım, Çarklı Değirmen binasının geleceği için şunları öneriyor:
-
Güvenlik Önlemleri Alınmalı: Binanın çevresi, özellikle çocuklar ve gençler için tehlike arz eden alanlardan korunmalı ve bu alanlara güvenlik kameraları yerleştirilmelidir.
-
Restorasyon Çalışmaları Başlatılmalı: 19. yüzyıldan kalan bu önemli yapının restorasyonu için acilen bir plan yapılmalı ve gereken fonlar sağlanarak çalışmalara başlanmalıdır.
-
Çok Amaçlı Kültürel Merkeze Dönüştürülmeli: Çarklı Değirmen, sadece bir geçmişin değil, modern sanat sergilerinden konserlere, kültürel etkinliklerden eğitim programlarına kadar çok çeşitli etkinliklerin düzenlenebileceği bir merkez olarak halkın kullanımına sunulmalıdır. Böylelikle, tarihi dokusunu koruyarak şehre değer katabilir.
Kültür ve Sanat Derneği’nin Çağrısı
Dernek Başkanı Yıldırım, “Bursa’daki bu gibi tarihi yapılar, sadece geçmişin hatırlanması gereken mekânları değil, günümüzün yaşayan kültürel alanları olmalıdır. Çarklı Değirmen gibi değerli mirasların ihmal edilmesi, sadece toplumun kültürel hafızasına zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda şehrin gelecek nesillere aktaracağı değerleri de yok eder. Bu yapının geleceği için derhal harekete geçilmeli ve **kültürel mirasın korunması adına somut adımlar atılmalıdır” dedi.
Sonuç olarak, Çarklı Değirmen’in eski ihtişamına kavuşması, sadece bir restorasyon meselesi değil, aynı zamanda Bursa’nın kültürel ve sosyal yaşamını güçlendirecek bir projeye dönüştürülmelidir. Bu tarihi bina, doğru bir planlamayla kentin kültürel hayatına yeniden kazandırılabilir.