İşte Dünyanın en sadık ülkesi

Sri Lanka, dünya genelinde boşanma oranının neredeyse sıfıra yaklaştığı nadir ülkelerden biri. Bu “ömür boyu evlilik” gerçeğinin arkasında sadece dinî inançlar ve köklü gelenekler değil; ekonomik, toplumsal ve kuşaklar arası değişimler de var.

Sri Lanka toplumunda evlilik, çocukluktan itibaren bireylere içselleştirilen temel bir değer. 

Aile büyüklerinden öğrenilen “zorluklar birlikte aşılır” anlayışı, evliliği tek bir bağlılık olmaktan öte bir yaşam biçimine dönüştürüyor. 

Dinî normlar ise bu bağlılığı güçlendiren çerçeveyi çiziyor: Birçok bölgede boşanmanın neredeyse bir tabu olarak görülmesi, eşlerin “kutsal bir bağı” koruma refleksini pekiştiriyor. Ancak bu kalıcılığı tek başına gelenek ve dindarlıkla açıklamak eksik kalır. 

Kırsal alanlardaki pek çok kadın, kendi ekonomik kaynağına sahip olmamanın getirdiği yoksulluk korkusuyla boşanmayı tercih etmiyor. Dahası, toplumsal bakış açısı boşanmış eşlere ağır bir damga vuruyor; “terkedilmiş” veya “geleceği belirsiz” addedilmek, bireyleri ilişkiyi sürdürmeye iten güçlü bir toplumsal baskı yaratıyor.

Yine de Sri Lanka, durağan bir model değil. Büyük şehirlerde eğitim ve istihdam olanaklarının artması, özellikle genç kadın ve erkeklerin evlilikte “zorunluluktan” çok “özgür iradeyle” kalmayı seçmesine olanak tanıyor. Artık birçok çift, aile ve toplum baskısı yerine karşılıklı sevgi, saygı ve iletişim temelli bir evliliği ön plâna alıyor.

Sri Lanka’nın bu nadir aile yapısı; din, gelenek, ekonomik şartlar ve toplumsal normlar ağı tarafından desteklendiği sürece boşanma hâlâ istisna kalacak gibi görünüyor. Ancak, kuşaklar arası değer dönüşümü ve kentleşmenin etkisi, “ömür boyu evlilik” kavramını bir zorunluluktan ziyade bilinçli bir tercih haline dönüştürüyor. 

Bu model, boşanmanın adeta şehir efsanesi olduğu bir toplum portresi çiziyor.