Türkiye’nin dolar seven illeri belli oldu

Ekonomide kırılganlığın arttığı 2025 yılının ilk çeyreğinde, Türkiye genelinde döviz cinsi mevduatın toplam mevduat içindeki payı dikkat çekici biçimde yükseldi. Özellikle toplam yurt içi mevduatın ya­rıya yakınına sahip olan İstan­bul’da döviz mevduatındaki ar­tış bunda etkili oldu. Mevduatta dövizin oranına göre “en dolari­ze iller” sıralamasında Aksaray 81 il içinde birinciliğini korur­ken Bingöl, Elâzığ, Bayburt ve Çankırı ilk beşte yer aldı.

İLK ÇEYREKTE YÜZDE 12 YÜKSELDİ

Bankacılık Düzenleme ve De­netleme Kurumu’nun (BDDK) mart sonu itibarıyla toplulaştı­rılmış aylık verilerine göre yurt içi yerleşiklere ait toplam mev­duat, ilk çeyrekte yüzde 12,2 oranında 2 trilyon 141,5 milyar lira artarak 19 trilyon 711,6 mil­yar liraya yükseldi. Bunun 12 tril­yon 705,2 milyarını TL cinsi, 7 trilyon 6,4 milyar liralık bölü­münü ise döviz cinsi mevduat­lar oluşturdu. Bu dönemdeki ar­tış esas olarak döviz hesapların­dan kaynaklandı.

İlk üç ayda TL mevduat hacmi cari olarak yüz­de 7,3 oranında 867,5 milyar li­ra artış gösterirken, bu dönemde TÜFE bazında yüzde 10,06 olan enf­lasyona göre reel olarak yüzde 2,6 daralma gösterdi. Aynı dönemde dö­viz mevduatının kur farkı da da­hil TL cinsi tutarında ise yüzde 22,2 oranında 1 trilyon 274 mil­yar liralık bir büyüme görüldü. Aralık 2024 sonunda top­lam mevduat hacminin yüzde 32,6’sını oluşturan döviz tevdi­at hesaplarının payı ilk çeyrek­te 3 puana yakın artışla yüzde 35,5’e çıktı.

AKSARAY ZİRVEDE

Toplam mevduatı içinde dö­vizin payı en yüksek il olan Aksaray, ilk çeyrekte daha da yükselen oranla birinciliğine devam etti. Mart sonu itibarıyla Aksaray’ın 56,6 milyar lira olan toplam mevduatının yüzde 48,8’ini döviz hesapları oluş­turdu. Aksaray’ın mevduatın­da dövizin payı 2024 sonunda yüzde 48,2 düzeyinde bulunu­yordu.

Mevduatta dolarizasyon ora­nında Aksaray’ı yüzde 47,2 ile Bingöl, yüzde 46,7 ile Elâzığ, yüzde 46,5’le Bayburt ve aynı oranla Çankırı izledi.

YARISI İSTANBUL’DA

Yaklaşık 16 milyonla Türkiye nüfusunun yüzde 18,3’ünün ya­şadığı ancak, yarattığı milli gelir itibarıyla diğer il ve bölgelerle arasında gelişmişlik uçurumu bulunan İstanbul, toplam mev­duatın da yaklaşık yarısına sa­hip konumda.

Dünya’dan Naki Bakır’ın haberine göre, Mart sonu itibarıyla toplam yurt içi mevduatın yüzde 45,6 oranındaki 8 trilyon 993,8 mil­yar lirası, büyük hacimde şirket hesaplarının da bulunduğu bu ildeki mudilere ait. İstanbul, 5 trilyon 745,6 milyar lira ile top­lam yurt içi TL mevduatın yüz­de 45,2’sine ve 3 trilyon 248,3 milyar lira ile de döviz mevdu­atının yüzde 46,4’üne sahip. İlk çeyrekte İstanbul’un TL mevduatı yüzde 6 artış gösterirken, döviz mevduatındaki artış yüz­de 26,1’e ulaştı, buna göre toplam mevduatı yüzde 12,5 artış gösterdi. Mart sonu itibarıyla ilin toplam mev­duat hacminin yüzde 36,1’ini döviz mevduatı oluşturuyor.

KİŞİ MEVDUATTA TUNCELİ SÜRPRİZİ

İstanbul, kişi başına düşen ortalama 572 bin 797 lira mevduat ile 81 il arasında ilk sırada yer aldı. Onu, önemli ölçüde kamu mevduatlarının etkili olduğu Ankara 442 bin 234 lira ile izledi. Üçüncü sırada ise 251 bin 598 lira ile turizm gelirleri yüksek Muğla bulunurken, İzmir 243 bin 319 lira, Antalya 233 bin 81 lira, Kocaeli ise 179 bin 310 lira ile listede üst sıralarda yer aldı.

Kastamonu 174 bin 788 lira, Çanakkale 166 bin 509 lira ve tarım-turizm geliriyle öne çıkan Aydın 166 bin 381 lira kişi başına mevduatla dikkat çekerken, sürpriz bir şekilde Tunceli de 162 bin 127 lira ile ilk 10’da yer aldı. Sabit nüfusu düşük olan il, yurtiçi ve yurtdışına verdiği göçe rağmen kişi başı mevduatta Türkiye ortalamasının oldukça üzerinde seyretti.